Με τον όρο Αυχενικό Σύνδρομο εννοούμαι ένα σύνολο εκφυλιστικών διαταραχών στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ) όπου περιλαμβάνει από τον απλό μυϊκό σπασμό μέχρι την εκφύλιση των μεσοσπονδυλίων δίσκων και την εμφάνιση οστεοφύτων, τόσο στην πρόσθια επιφάνεια των σπονδύλων όσον, και το πλέον επικίνδυνο, στην οπίσθια επιφάνεια αυτών. Είναι ένα από τα συνηθέστερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο περισσότερος κόσμος και εμφανίζεται σε ηλικίες 25 ετών και άνω κατά προτίμηση στις γυναίκες. Τα συνήθη συμπτώματα είναι αυχεναλγία, μυϊκός σπασμός, ευαισθησία στον αυχένα, πόνος που επεκτείνεται στο άνω άκρο με ή χωρίς μούδιασμα, ίλιγγος και πονοκέφαλος. Άλλοτε, εμφανίζεται μυϊκή αδυναμία στα άνω άκρα, διαταραχή στην ισορροπία, δυσχέρεια στο βάδισμα και σπαστικότατα στα κάτω άκρα. Σε προχωρημένες καταστάσεις μπορεί να συνυπάρχουν ατροφίες στα άνω άκρα και αδυναμία εκτέλεσης των λεπτών κινήσεων.
Οι αιτίες που ευθύνονται για το αυχενικό σύνδρομο διαχωρίζονται σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς. Οι πρωτοπαθείς αιτίες αφορούν καταστάσεις που εντοπίζονται στους σπονδύλους και στους μεσοσπονδυλίους δίσκους π.χ. προβολή κήλης δίσκου, αστάθεια μεταξύ των σπονδύλων, κάταγμα από κάκωση των σπονδύλων, φλεγμονή στους σπονδύλους, όγκοι σπονδύλων, αγγειακές δυσπλασίες κ.λ.π. Οι δευτεροπαθείς αιτίες αφορούν συστημικά νοσήματα που εκδηλώνονται σαν αυχενικό σύνδρομο όπως π.χ ενδοκρινολογικά νοσήματα, διαταραχές του σακχάρου, μεταβολικές διαταραχές κ.λπ.
Στις αιτίες θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και καθημερινές δραστηριότητες που επιβαρύνουν τον αυχένα, όπως η κακή στάση του σώματος, η καθιστική ζωή μπροστά σε υπολογιστή τα βαρέα επαγγέλματα (χρήση κομπρεσέρ), άγχος, γυμναστικές ασκήσεις που δεν εκτελούνται σωστά και οστεοπόρωση.
Για τον καθορισμό του είδους της θεραπείας θα πρέπει ο ασθενής να εξεταστεί από τον ειδικό ιατρό και να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις για τον καθορισμό της αιτίας που προκαλεί τι αυχενικό σύνδρομο. Πέρα από τις απλές ακτινογραφίες στον αυχένα θα πρέπει απαραιτήτων να γίνει Μαγνητική Τομογραφία ΑΜΣΣ, όπου απεικονίζονται οι περισσότερες αιτίες του συνδρόμου, ορισμένες φορές και Αξονική
Τομογραφία ΑΜΣΣ όπου εμφανίζονται καλύτερα οι σπόνδυλοι του αυχένα. Το Ηλεκτρομυογράφημα είναι απαραίτητο για να αποκαλυφθεί η κάκωση των ριζών-νεύρων στα άνω και κάτω άκρα και μετά από την θεραπεία ελέγχουμε την δυνατότητα βελτίωσης στην αποκατάσταση της λειτουργίας των εν λόγω ριζών-νεύρων. Όταν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα προσβολής του Νωτιαίου Μυελού (Μυελοπάθεια) τότε είναι απαραίτητα και τα σωματοαισθητικά προκλητά δυναμικά που μαζί με την Μαγνητική τομογραφία εντοπίζουν την βλάβη του μυελού καθώς και την δυνατότητα αποκατάστασης της βλάβης.
Η θεραπεία του αυχενικού συνδρόμου περιλαμβάνει:
1. Την Συντηρητική θεραπεία, η οποία σκοπό έχει να απαλλάξει τον ασθενή από τα συμπτώματα και να επανέλθει στην φυσιολογική του δραστηριότητα χωρίς περιορισμούς. Η θεραπεία αυτή είναι εξατομικευμένη και περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά φάρμακα, με αποφυγή εντόνου μυϊκής εργασίας, ήπια ηρεμιστικά, μερικές φορές και ακινητοποίηση του αυχένα με κολλάρο και φυσιοθεραπεία. Παράλληλα δίδουμε συμβουλές στον ασθενή να κάνει κάποιες ασκήσεις τάσεως για ενδυνάμωση των μυϊκών μονάδων του αυχένα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το 90% των ασθενών με αυχενικό σύνδρομο.
2. Η Χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σε ασθενείς με συμπτώματα στα άνω ή κάτω άκρα, ή και στα δύο, με μυελοπάθεια και αδυναμία σε κάποιους μυς και με έντονο πόνο που απέτυχε η συντηρητική θεραπεία να θεραπεύσει.
Η μυθοπλασία γύρω από τις επεμβάσεις του αυχένα είναι πλούσια, εμπεριέχει φόβο για παράλυση, για απώλεια της ζωής, για την αναισθησία όπου ανακαλούνται παλαιές μνήμες και εμπειρίες άλλων ασθενών κ.λπ. και προκαλεί φόβο, δέος και μεγάλη ανησυχία τόσο στον ασθενή όσο και στο περιβάλλον του. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να καθυστερεί ο ασθενής να λάβει την κατάλληλο χειρουργική θεραπεία και όταν τελικά το αποφασίσει να έχουν γίνει μόνιμες και μη ανατάξιμες βλάβες στα νεύρα ή τον Νωτιαίο Μυελό και το τελικό χειρουργικό αποτέλεσμα να είναι πτωχό. Πολλές φορές λόγω αυτής της καθυστέρησης στην απόφαση μπορεί να αλλάξει και το αρχικό θεραπευτικό πλάνο και να χρειαστούν περισσότερες από μία επεμβάσεις για να βελτιωθεί ο ασθενής και να γλυτώσει την αναπηρία.
Η σύγχρονη όμως πραγματικότητα είναι τελείως αντίθετη από την μυθοπλασία. Τόσο η αναισθησία με τα σύγχρονα φάρμακα όσο και η σύγχρονη νευροχειρουργική αντιμετωπίζει τις αιτίες που προκαλούν το αυχενικό σύνδρομο με υψίστη ασφάλεια, μηδενικό κίνδυνο και βραχεία νοσηλεία. Η συχνότερη χειρουργική αιτία είναι η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου που προκαλεί συμπτώματα κυρίως στα άνω άκρα και αντιμετωπίζεται με την μέθοδο της μικροχειρουργικής αρθροπλαστικής με χρόνο παραμονής στο νοσοκομείο 24 ωρών, μικρό χειρουργικό τραύμα και επανάκτηση της φυσιολογικής δραστηριότητας του ασθενούς μετά από 7 ημέρες, χωρίς κολλάρο αυχένος και περιορισμό της καθημερινότητας του ασθενούς.
Η δεύτερη σε συχνότητα αιτία είναι η εκφυλιστική σπονδυλοαρθροπάθεια αυχένος που εμπεριέχει πίεση τόσο των ριζών-νεύρων όσον και του Νωτιαίου Μυελού. Ο ασθενής με την εν λόγω πάθηση παραμένει στο νοσοκομείο 3 ημέρες μετά την επέμβαση και επανέρχεται στην δραστηριότητά του με τα από 10 ημέρες. Γίνεται πρόσθια χειρουργική επέμβαση με αρθροπλαστική σε ένα ή περισσότερα επίπεδα ανάλογα με την έκταση της βλάβης. Σε ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα μυελοπάθειας γίνονται δύο επεμβάσεις πρόσθια και οπίσθια επέμβαση που λέγεται πεταλοπλαστική.
Όλες οι επεμβάσεις στην μονάδα μας πραγματοποιούνται με μικροχειρουργική τεχνική και κατά την διάρκεια της επέμβασης ελέγχεται η λειτουργεία τόσο του Νωτιαίου Μυελού όσο και των πασχόντων ριζών-νεύρων με ειδικό σύστημα νευροπαρακολούθησης. Στην περίπτωση των όγκων χρησιμοποιείται ο νευροπλοηγός για διεγχειρητική καθοδήγηση της επέμβασης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα από την μια πλευρά να προστατεύονται οι νευρικές δομές από τυχόν τραυματισμό και από την άλλη μεριά να έχουμε άμεσο έλεγχο στην δυνατότητα βελτίωσης του ασθενούς.
